Баъди ҳалномаи додгоҳ, маскун мушкили дигари занон

Гулбону, номи шартии як зани ҷавон ва модари се фарзанди ноболиғ аст, ки баъди ҳалномаи додгоҳ дар хонаи собиқ шавҳараш маскун шудааст.

Ин зан сокини ноҳияи Вахш буда, чор моҳи пеш дубора ба хонаи шавҳараш ноҳияи Кушониён омад, ӯро додгоҳ маскун кардааст. Бо умеди он будам, ки маскун кардан ва соҳиби сарпаноҳ шудан, мушкил кам мешавад, гуфт ҳамсуҳабати мо:

“Муносибати хонаводаи собиқ шавҳарам баъди маскун шудан хуб нашуд, баракс даъво ва бадбинияшон зиёд шуд, ҳато барои одитарин рӯзгори хона ҷанг мекунад. Дигар ҷои рафт надоштам, маҷбур будам, ки инҷо маскун шавам.”

Маскун ё дар хонаи шавҳари собиқ ҷойи додан барои заноне, ки ҳамроҳи худ кӯдаки ноболиғ доранд, бо ҳалномаи додгоҳ сурат мегирад, зан ҳақ дорад то балоғат расидани фарзандаш зиндагӣ кунад.

Додгоҳ як ҳуҷраро барои зани талоқгирифта ва фарзандони ӯ ҷудо мекунад, вале ташнобу ҳамом ва дигар таҷҳизоти рӯзгор умуми мемонад, ин шеваи зиндагӣ барои заноне, ки талоқ гирфитаанд кори осон нест.

Ғунчагул, номи шартии сокини шаҳри Левакант гуфт, ки зиёда аз як моҳ ба додгоҳ муроҷиат кард, ки ӯ ва фарзандашро маскун кунад, вале чун дигарбора ба хонаи шавҳар баргашт зиндагӣ сангинтар шуд:

“Манро аз ҳиси бадбинӣ аз хона пеш карданд, шавҳарам талоқам дод ва бо ҳалномаи додгоҳ аз ҳам ҷудо шудем, вале ман дигар сарпаноҳе наёфтам, хостам маскун шавам. Ҳоло як ҳуҷраро барои ман додаанд, вале ҳамому ташноби ҳамон хона истифода мекунам, хело сахт аст, ҳар рӯз ҷангу моҷаро аст.”

Заноне, ки талоқ гирифта, ҳалномаи талоқи расмиро дар ихтиёр доранд зиндагӣ бо фарзанди ноболиғ дар хонаи падар барояшон осон нест, барои пайдо кардани сарпаноҳе ба додгоҳ муроҷиат мекунанд.

Садҳо зани ҷавон баъди талоқ гирифтан мехоҳанд соҳиби сарпаноҳ шаванд. Танҳо ба як нафар судияи суди ноҳияи Ёвон дар шаш моҳ 12 нафар зан муроҷиат карда, бар асоси қонуни амалкунанда дар хонаҳои собиқ шавҳарашон маскун шудаанд.

Манучеҳр Мирзозода 

Манучеҳр Мирзозода, судияи Суди ноҳияи Ёвони вилояти Хатлон гуфт: “Парвандаи оилаҳои талоқшударо барасӣ намудааст мегӯяд, ки маскун шудани занҳо дар хонаҳои собиқ шавҳар гоҳо мушкили онҳоро бештар мегардонад.”  

Манучеҳр Мирзозода, гуфт, ки баъди маскун шудан мушкили мухталифе ба миён меояд:

“Таҷриба нишон дод, ки гоҳо келинҳо аз суи аъзоёни хонаводаи собиқ шавҳар зери фишору таҳдидҳо қарор мегиранд. Дар ин сурат онҳо боз ба суд муроҷиат мекунанд, ба нозирони минтақавӣ вогузор мекунем. Гоҳо занон ба хотири халалдор кардани оилаи шавҳарашон мехоҳанд маскун шаванд.”

Гулсара Абдуҷаборова, корманди иҷтимоии Лоиҳаи пешгирии зуроварӣ ва хушунати хонаводагӣ дар водии Вахш шоҳиди маскун кардани занон ва паёмади он шудааст.

Гулсара Абдуҷаборова, ки аз ҳуқуқи занон ҳимоят мекунад, гуфт маскун кардани занҳо боиси сарзании хушунату зуроварӣ дар оила мешавад, мушкили занони талоқгирифтаро дучанд зиёд мекунад:

 “Омили сар задани ҷангу низоъҳо инаст, ки узви хонаводаи собиқ шавҳар маскуншударо намекугузоранд, ки дар ошхона хӯрок пазад, гоҳо қуваи барқро хомуш мекунанд ва таънаю маломат мекунанд. Вақте дубора ба суд муроҷиат мекунад, суд мегӯяд, ки корашро анҷом додааст. Кори минбаъдаро бояд нозири минтақавӣ ҳал мекунад. Борҳо нозирони минтақавӣ аз мо хоҳиш мекунанд, ки ягон занро барои маскун шудан кумак накунем.”

 Созмонҳои ҷаъмияти дар Хатлон мегӯяд, ки маскун кардани занон як мушкили заноне ҳаст, ки баъди талоқ гирифтан сар мезанад, баъди ҳалномаи додгоҳ баҳсу хушунати равонии занон сар мезанад. Тибқи маълумоти созмонҳои ҷаъмияти заноне, ки маскун мешаванд шавҳарони собиқ қасдан ба онҳо алимент ё кумакпулии додгоҳро пардохт намекунанд.

Тибқи маълумоти расмӣ омори заноне, ки дар шаш моҳ вобаста ба маскун муроҷиат кардаанд зиёд будааст, ки 404 парванда аз сӯи додгоҳо барасси шудааст, ба 221 нафар ҳалномаи қонеъкунанда дода шудааст. Ин оморест, ки парвандаҳои соли 2019 низ шомил шудаанд. Дар ин миён парвандаҳое будаанд, ки дар баррасӣ қарор доштаанд, вале 14 парванда рад шудааст.

Маскун кардани зане, ки расман ва бар асоси никоҳи исломӣ талоқ гирфитааст, дар ҷомеаи суннатӣ зиндагӣ дар хонаи шавҳар корӣ осоне нест, бар асоси шариати ислом зане, ки талоқ гирифтааст набояд шавҳари собиқашро бубинад, ҳамин ақида бештар вақт боиси он мешавад, ки келини собиқро бояд дар хона роҳ надиҳанд.

Дар ҳамин ҳол таҳлилгарону коршиносон аз маскун кардани занон дар хонаи собиқ шавҳар танқид мекунад, онҳо бар ин назаранд, ки зиндагии занон баъди талоқ гирифтан сангин мешавад, созмонҳои иҷтимоӣ, идораи кор бо занон ва мақмоти интизомӣ мушкили занонро баъди маскун кардан низ тасдиқ мекунад.

Амонҷон Муҳиддинов

 

 

 

 

 

 

 

Фарзанд дар Сурия ангушнамоӣ дар Тоҷикистон

 

Дар ҷануби Тоҷикистон ба хонаводаҳое, ки фарзандонашон ба ҳизбу ҳаракатҳои мамнӯъ пайвастаанд, машварати равонӣ медиҳанд, вале онҳо аз муносибати сард ва ангӯшнамоӣ дар ҷомеа суҳбат мекунанд.

Тибқи хабарҳои расмӣ чор соли пеш зиёда аз 500 сокини Хатлон ба ҳизбу ҳаракатҳои манӯъ пайваста, аксарияти онҳо берун аз кишвар ба “Давлати исломӣ” гаравидаанд.

Хонавода ва наздикони ҷавонон мегӯянд, ки бо мақомоти интизомӣ мушкил надоранд, вале муносибати мардум ва бархӯрди онҳо нигаронкунанда ва гоҳо ба низоъ мерасонад.

А.  марди миёнасол аз ноҳияи Қубодиёни вилояти Хатлон мегӯяд, ки фарзандаш соли 2015 аз Русия ба Сурия рафта, аз ӯ хабаре нест, аммо суоли мардум, ки фарзандат куҷост ва зиндааст ё мурда ӯро нороҳат мекунад.

А  гуфт вақте, ки ба суоли мардум ва набераҳояш посух надорад нороҳат мешавад:

“Набераҳоям аз ман мепурсанд, ки падарамон каӣ меояд, ман ба онҳо чӣ посух доданро намедонам, падарашон бенишон аст зинда ва мурда будани ӯро намедонам. Манро мақомот даъват мекунад, гоҳо пул надорам, ки равам.“ Мегӯяд ӯ

 Аз хонаводаи  А  натанҳо писар, балки келину духтараш соли 2016 аз Русия ба Сурия рафтаанд.

Н  зани ҷавон, фарзанди А соли 2015 ба Русия ба хонаводаи бародараш рафт, вале онҷо мағзшӯи шуда, роҳаш ба Сурия боз шуд ва дар шаҳри Идлиб бо ҷавони қирғиз издивоҷ карда соҳиби фарзанд шуд.

Ин зани ҷавон мегӯяд, ки баъди бозгашт аз Сурия дар соли 2018 ҳануз ҳолати хубе надорад, чун бархӯрд ва муносибати мардум, хусусан суолҳои зиёд ӯро нороҳат мекунад:     

“Манро зиёд мепурсанд, ки чаро Сурия рафтам ва онҷо чӣ зиндагӣ доштам, вале ман намехоҳам, ки дар ин мавзӯ аз ман пурсанд, асабӣ мешавам ва хушам намеояд. Фикр мекунам, ки манро нағз намебинад. Бе ин ҳам писарам, ки гоҳо падарашро мепурсад худам нороҳат мешавам. Шавҳарам дар Қирғизистон зиндонӣ шудааст, ҳолати равониям хуб нест.“ Гуфт Н

Ин хонавода низ дар яке аз  деҳаҳои ноҳия зиндагӣ мекунад,   даромади сокинон кишоварзӣ ва муҳоҷират аст. Ба назар мерасад, ки мардум зиндагии ором дорад, мақомоти интизомӣ баъзе хонаводаҳоро дар зарабин қарор додааст.

Аз ин ҷамоат 46 нафар, ки миёнашон занону кӯдакон ҳастанд ба “Давлати исломӣ”пайваста, хонаводаи онҳо ба суоли мардум ва мақомот, ки чаро фарзандонашон ифротӣ шудаанд посух надоранд, аммо мегӯянд, ки зарбаи сахти равониро эҳсос мекунад.

Мирзосафар Сабуров, масъули бахши дин дар ноҳияи Қубодиён гуфт, ки 76 нафар сокини ноҳия аз шаҳрҳои Русия ба сафи ҳизбу ҳаракатҳои мамнӯъ пайвастаанд.

Таҳлилгарону коршиносон мегӯянд, ки бо хонаводаи нафароне, ки ба Сурия рафтаанд ё дар зиндонҳо қарор доранд, бояд дар мулоқот ва суҳбатҳо эҳтиёткор бошанд. Лола Олимова, коршиноси масоили ифротгароӣ мегӯяд, ки гоҳо муносибати нодурусти атрофиён сарчашмаи низоъ мешавад. Ӯ пешниҳод дорад, ки бояд ҳолати равонии хонаводаҳоро ба назар бигиранд:   

“Ба фикри ман муносибати афтрофиён сарчашмаи дигари низоъ шуда метавонад, ин метавонад сабаби зиёдтар ифротгаро шудани аъзоёни ин гуна оилаҳо шавад. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки яке аз сабабҳои пайвастан ба гурӯҳои террористии ҷавонон қаҳру ғазаб аст. Беҳтар мешуд, ки атрофиён чунин оилаҳоро дастгирӣ мекарданд, онҳо ниёз ба ёрии равоншиносон доранд. Дар давлатҳои ҳамсояи мо барномаҳои махсусе ҳастанд, ки барои паст шудани сатҳи ифротграроӣ кор мекунад. Гурӯҳои мутахассисон кор мекунанд, ки дар миёни онҳо равоншиносон ҳастанд. Дар Тоҷикистон бояд ҳамин коро кунанд, ҳукумат бояд барои кам шудани омори ифротгаро аҳамияти ҷиддӣ диҳад, танҳо ба таҳдиду фишор ва ҷазо додан инро аз байн бурда намешавад.” Гуфт Лола Олимова

Таҳлилгарон дар Хатлон мегӯянд, ки даъват шудани волидайне, ки фарзандонашон баъди пайвастан ба ДИИШ бенишон шудаанд ба ҳолати равонии онҳо таъсири манфӣ дорад ва бо гузашти солҳо наметавонад доғи фарзанди бенишонашонро фаромуш созанд.

Ҳолатҳое буд, ки ҷавононе баъди пайвастан ба ДИИШ барои хонаводаи худ дарди сар сохтаанд.

С  занест  аз ноҳияи Кушониён ба сули намояндаи мақомоти интизомӣ, ки каӣ ва чӣ гуна бародару келинаш ба Сурия рафтааст посух медод ва зуд-зуд дар навори телевизион зоҳир мешуд, ки боиси талоқ гирифтанаш шуд. Ин зан ба Радиои Озодӣ гуфтааст, ки сабаби талоқ гирифтан аз шавҳараш ҳамин буд, ки ба мақомот даъват мешуд ва бо хабарнигорон мусоҳиба медод.

Аммо мақомот мегӯяд, ки дар гурӯҳои махсусе, ки бо ин хонаводаҳо кор мекунанд, равоншиносон ҳастанд, ки бо онҳо кор мекунанд.

Тоҷиниссо Шарипова, масъули бахши идеалогияи ҳукумати ноҳияи Қубодиён, як ноҳияи осебпазир аз лиҳози гаравиш ба ҳизбу ҳаракатҳои мамнӯъ аст гуфт, ки онҳо ҳолати равонии хонаводаҳоро ба инобат гирифта, равоншиносонро низ бо худ даъват мекунанд.

Тибқи гузоришҳои расмӣ шумораи онҳое, ки аз Тоҷикистон ба ДИИШ пайвастаанд 1899 нафар будааст, ки гуфта мешавад дар миёни онҳо занону кӯдакон низ ҳастанд.

Мақомоти тоҷик як соли пеш 84 кӯдакро, ки аксарияташон онҷо ба дунё омада, модаронашон дар Ироқ зиндонӣ шудаанд, ба ватан овардаанд.

Амонҷон Муҳиддинов

Аз кишоварзӣ то мурофиаи додгоҳӣ. Мушкили кишоварзон дар Хатлон.

Саргардонии кишорвазон, ки бехабар ҳастанд, ки заминашон ба дигар кас дода шудааст. Ин ҳолатест, ки беҳуқуқии кишоварзон ва зери по шудани қонунро дар миёни мардум нишон медиҳад, ки аз бемасъулиятӣ ва ноуҳдабароии баъъзе роҳбарони сатҳи поёни дар навоҳи нишон медиҳад.  

Суҳбати Раҳматулло Бобомуродов, коршиноси соҳаи кишоварзӣ дар Хатлонро инҷо тамошо кунед.

Ин дар ҳолест, ки дар борҳо гуфта шудааст, ки бояд шароити хуб ба деҳқонон дода шавад, ки барои таъмини бозор саҳм гузоранд.

Афроде, ки дар кишоварзӣ мушкил доранд мегӯянд, ки зиёд талош мекунад, ки аксар вақт талошҳои онҳо бенатиҷа мемонад.
 

Гулчеҳра Чориева, роҳбари хоҷагии деҳқонии собиқ “Зулола”дар ҷамоати Обшорони ноҳияи Шаҳритус мегӯяд соли 2010 хоҷагии деҳқониашро ташкил кардабуд. 

Самти фаъолияташ боғу токпарварӣ мебошад. Ӯ мегӯяд замине, ки алафу қамишзор ва чарогрҳи чорпоён буд ба замини коррам табдил дод. Давоми ин солҳо кори хоҷагии деҳқониаш рӯ ба беҳбудӣ овард, вале ногаҳон шахсоне пайдо шуд, ки ба таври зуроварӣ заминашро аз дасташ кашида гирифтанд:“Дар асоси қонунҳои амалкунандаи замини хоҷагии деҳқониам бо шаҳодатномаи ҳуқуқи истифодабарӣ таъмин мебошад. Вале ногаҳон шахсоне пайдо шуд, ки маро намемонан ба заминам наздик шавам. Онҳо мегӯянд ин замин кайҳо аз мо шудааст.”

Ӯ мегӯяд ҳануз қарори заминаш бекор нашудааст, вале ба таври зуроварӣ аз болои қарори ӯ Кӯмитаи замини ноҳия худсарона иловагӣ қарор ва санад тартиб додааст. Ҳангоми муроҷиат кардан ба Кӯмитаи замин масъулин гуфтанд дигар дар ин маврид ҳарфе назанед. Илова бар ин пули андозу обро пардохт мекунад. Ҳоло он ки заминро на Гулчеҳра, балки  шахсони дигар истифода бурдаистодааст.

Дар расм Гулчеҳра Чориева

Гулчеҳра Чориева, мегӯяд баҳри ҳали праблемаи ҷойдошта ба ҳуқуқшиносон ва адвакатҳо муроҷиат кардааст, ки то куҷо ҳуқуқи истифодабарии замин қатъ нагардидаасту, вале дубора ба номи шахси дигар гузаронида мешавад. Ҳуқуқшиносон ба ӯ гуфтан тибқи қонун як замин дар номи ду шахс вогузор кардан мумкин нест,  қонун инро иҷозат намедиҳад. Ҳоло он ки ҳуқуқи истифодабариаш қатъ нагардидааст. Амали кардаи Кумитаи замин ва шахсоне, ки ба таври зуроварӣ ин коро анҷом доданд, ғайри қонунӣ мебошад. Ҳуқуқшиносон гуфтанд дар асоси қонунҳои амалкунандаи замин метавон ба додгоҳ муроҷиат кард ва бояд замин ба соҳибаш баргардонида шавад. Мусоҳиби мо баҳри ба даст овардани заминаш талош кард, вале натавонист онро дубора соҳиб шавад. Баъдан маҷбур шуд бо хоҳиши худ аз замин даст кашид ва аз нав хоҷагии деҳқонӣ ташкил кард: “Ман мушкили чунин праблемаҳоро дар зуд-зуд иваз шудани раисони Кӯмитаи замин мебинам. .  Намедонем кадом раис чунин амали ғайриқонуниро анҷом медиҳад. Ба кадом раис муроҷиат кунем намедонем.”

Мастура Бустонова, сокини 45-солаи ҷамоати Рӯдакии ноҳияи Вахш мегӯд беш аз 1 сол аст, ки барои гирифтани саҳми заминаш ба Кӯмитаи замини ноҳия муроҷиат мекунад. Ин зан мегӯяд аз солҳои 82-83 дар заминҳои ҷамоат кор кардааст, бояд соҳиби саҳм бошад, вале саҳмаш дар куҷост ва дар дасти кист намедонад. Вале ӯ мегӯяд масъулони кӯмитаи замин дар куҷо будани саҳми заминашро ба ӯ гӯянд.

 “Дар хоҷагии деҳқонии “Махмаюсуф”кор мекардем, саҳми заминам дар ҳамин хоҷагии деҳқонӣ буд. Ин хоҷагии деҳқонӣ кайҳо фаъолияташро қатъ кард, лекин бояд саҳми мо бошад.” Гуфт Мастура Бустонова

Ба иддаои ин зан борҳо ба мақомоти дахлдор баҳри ҳали мушкилиаш ариза навиштаас, вале ҳеҷ суде набаромадааст. Ҳангоми дуруст кардани ҳуҷҷатҳо чандин маротиба 30-40 сомонӣ дар бонкҳо пул супоридаанд, барзами ин роҳкиро кардаанд. “Бо бовари гуфта метавонем, ки соҳиби саҳм ҳастем. Ҳеҷ кас ба додамон намерасад. Ҳуқуқҳои моро поимол мекунанд. Намедонем ба куҷо муроҷиат кунем.”, гуфт ҳамсуҳбати мо.

дар акс Салмон Олимов

Салмон Олимов, намояндаи як созмон дар ноҳияи Шаҳритус мегӯяд бо мардуми оддӣ, хусусан бо заминистифодабарандагон кор мекунаду онҳоро аз ҳуқуқҳояшон огоҳ месозад. Ӯ мегӯяд зиндагии мардуми ноҳияҳо бештар аз ҳисоби заминҳои кишоварзӣ мебошад. Вале ахиран бо праблемаҳои гирифтани саҳми замин, шаҳодатномаи ҳуқуқи истифодабарии замин, надоштани дафтарчаи меҳнатӣ ва амсоли ин гирифтор ҳастанд, ки роҳи ҳали чунин праблемаҳоро меҷуянд

Салмон Олимов мегӯяд даҳҳо сокинони ноҳия барои гирифтани саҳми заминашон саргардонанд. Бештари онҳо медонанд, ки дар кадом хоҷагии деҳқонӣ ҳамчун саҳмдор фаъолият мекунанд, вале роҳбарони хоҷагиҳои деҳқонӣ бо найрангҳои худ аз бесаводии онҳо суистифода бурда, ҳаққи заминашонро намедиҳанд.

“Имрӯз миёни аксар раисони хоҷагиҳои деҳқонӣ қонун вуҷуд надорад. Аз доираи қонун берун амал мекунанд. Масалан раисони хоҷагиҳои деҳқоние ҳастанд, ки худсарона заминро ба фонди ноҳия гузаронида, бозпас мегирад. Дар ин ҳолат саҳмдоронро аз хоҷагии деҳқониаш берун бароварда, ҳамсару фарзандонашро рӯйхат мекунад, ки ин амалашон аз доираи қонун берун аст. Вақте саҳмдорон талаби гирифтани ҳаққи замин мекунанд, роҳбарони хоҷагиҳои деҳқонӣ мегӯянд заминро дар фонди ҳукумат гузарониданд. Куҷое, ки муроҷиат мекунед кардан гиред. Аён аст, ки чунин амалҳо бе масъулони Кӯмитаи замин анҷом намеёбад.” Гуфт Салмон Олимов:

Раҳматулло Бобомуродов, коршиноси соҳаи кишоварзӣ дар Хатлон аз ноогоҳи ҳуқуқу манфиатҳои деҳқонону кишоварзон нигарони карда мегӯяд онҳо бештар ба омӯзиш ниёз доранд. Ҳолатҳои ба додгоҳ кашидани онҳо барои гирифтани саҳми заминашон мушоҳида мешавад. Ӯ гуфт баҷои тул додани кори деҳқонону кишоварзон хуб мешуд онҳоро ба соҳаи кишоварзи дилгарм кард, то заминҳои бекорхобида ба гардиш дароварда шавад. Ба ин минвол метавон маҳсулоти кишоварзии бозорро ғанӣ гардониду сатҳи зиндагии мардумро боло бардошт.

Бояд зикр кард, ки то омода шудани мақола кори мусоҳибони мо ҳал нашуда буданд ва саргардониҳояшон идома дошт. Агарчи баъзе мақомотҳои дахлдоре, ки ба соҳаи кишоварӣ рабт доранду гоҳо чунин праблемаҳои зикршударо инкор мекунанд, вале дар ин самт ҳуқуқшиносон ҳастанд, ки аз заминистифодабарандагон ҳимоя мекунанд.

Баротбой Қаюмов, роҳбари маркази мастгирии ҳуқуқии лоиҳа оид ба рушди бозори ҳуқуқи истифодабарии замин дар доираи ташаббусӣ “Озуқаворӣ ба хотири оянда” дар ноҳияи Ҷайҳун мегӯяд, саргардониҳои сокинон баҳри ба даст овардани ҳаққи заминашон зиёд ба чашм мерасад. Тавре, ки ироа кард дар давоми соли равон ба 960 сокин, хусусан кишоварзон маслиҳатҳои ҳуқуқӣ додааст: “Дар ин давра 6 баҳсҳои судӣ доштем ва манфиати деҳқононро дар суди иқтисодии вилояти Хатлон ҳимоя намудем. Ин ҳама парвандаҳо ба хотири гирифтани саҳм буд. Мо кушиш кардем ҳамаи даъвоҳоро ба фоидаи деҳқонон ҳал кунем. Танҳо як парвандаамон ба Суди Олӣ рафт. Ҳоло чанд парвандаи дигар дар баррасии Суди иқтисодии вилоят қарор дорад.”

Носирхон Сафарзода, судияи Суди иқтисодии вилояти Хатлон аз камсаводии деҳқонону кишоварзон нигарони карда, мегӯяд бештари муроҷиати шаҳрвандон оид ба гирифтани саҳми замин ғайри қонунӣ пешниҳод мешавад.

дар акс Носирхон Сафарзода

Худсарона гузаронидани маҷлиси умумӣ ва ба фонди махсуси ноҳия дохил кардани замини хоҷагии деҳқонӣ, инчунин дубора номнавис карданӣ аъзоёни хонаводаи худ ҳамчун саҳмдор деҳқонони қаблиро саргардон карда, онҳоро то ба пушти дари додгоҳ оварда мерасонад.

”Дар рафти ошно шудан ба парвандаҳои муроҷиатгарон аён мегардад, ки пратаколҳои тартибдодашудаи роҳбарони хоҷагиҳои деҳқонӣ беасос мебошанд ва аз тарафи Судияҳо чораҷӯи карда, дар асоси қонунҳои амалкунанда  ҳақро ба ҳақдор мерасонем. Муроҷиати ҳамингуна праблемаҳо зиёд мебошад, хусусан аз ноҳияи Вахш.Талаботи Моддаи 11-и Қонун дар бораи хоҷагиҳои деҳқонӣ- фермерӣ-ро кишоварзон риоя намекунанд.”

Ӯ мегӯяд дар соли равон беш аз 5 парвандаи вобаста ба гирифтани саҳми заминро баррасӣ кардааст, ки ба манфиати деҳқонон мебошад. Ин парвандаҳо мавриди шикояти косотсионӣ қарор гирифт ва аз тарафи Суди олӣ бетағир боқи мондаанд. Ҳоло чанд парвандаи дигар низ мавриди баррасӣ қарор дорад. Ҳамзамон ҳамсуҳбати мо омори дақиқи парвандаҳои барасишуда дар додгоҳи вилояти Хатлонро, ки дар салоҳияти онҳо нест зикр накард ва ҳамчунин ин омор дар додгоҳи иқтисодии вилоят ба дасти мо нарасид.

 Дар ҳоле, ки даромади аслии мардуми деҳот ба замин вобастагӣ дорад бояд барои ҳали мушкили онҳо талоше анҷом дода шавад, ки идора ба идора нагарданд, вале ин мушкил танҳо дар як ё ду ноҳия нест, дар аксар навоҳӣ, ки онҷо кишоварзон ҳастанд мушкил дида мешавад. Вилояти Хатлон дар Шӯравии собиқ таъминкунанда асосии бозорҳои кишвар ба маҳсулоти кишоварзӣ буд ва ҳоло низ ҳаст, вале бо ин вуҷуд деҳқонону кишоварзон мегӯянд, ки дар фаъолияти кории худ ба мушкил мувоҷеҳ мешаванд.

Гузориши Амонҷон Муҳидинов